Een aantal jaren geleden reden we met het gezin langs een spoor, toen onze dochter riep ‘ik zie een trein!’ Het bleek echter om een metro te gaan, dus legden we haar het verschil uit. Ze had nog nooit van een metro gehoord, maar was natuurlijk direct geïnteresseerd. Dus snel mijn vrouw en zoon (één jaar toen) thuis gebracht en daarna naar de metro die ons Amsterdam in zou voeren. Dolenthousiast was ze, ze zou onder de grond gaan!

Toen we eenmaal in de metro zaten, viel me wel op dat er per halte steeds meer bijzonder uitgedoste mensen instapten. Veel boa’s, avondjurken en heel veel leer. Er begon me iets te dagen. Het was het eerste weekend van augustus. Gay Pride! Tja, dan wordt zo’n eerste ritje met de metro nog een heel avontuur natuurlijk!

We stapten uit bij halte Waterlooplein en liepen richting de grachten en langs een hotel. Daar kwamen juist 5 identiek geklede personen in prachtige avondjurken, met lange elleboog handschoenen en grote zwarte pruiken naar buiten. ‘Kijk eens, papa, wat een mooie jurken die mevrouwen aan hebben’. En toen kon ik haar dus uitleggen dat dat meneren waren.

Aangekomen bij de gracht zochten we een plaatsje om alle goed te zien, mijn dochter keek haar ogen uit. Een feest was het. En toen gebeurde waarom ik u lastig val met dit verhaal. ‘Papa, die meneer staat in z’n blote billen!’. Ze wees naar een in het leer geklede man, met een broek waarvan de achterkant open was. De blote billen dus.

En dat is mijn punt vandaag. Waar komt die obsessie van de modewereld in het algemeen voor leer vandaan? Die meneer met z’n open broek is slechts een voorbeeld daarvan. Een zoektocht op internet levert het volgende antwoord op; leer werd door de motorclubs en stoere filmhelden die zich in het leer hesen een representatie van extreme, ruwe mannelijkheid. Fetisjmode deed zijn intrede – kleding die geassocieerd werd met seksueel verlangen – en leer domineerde de scene. Het ging niet meer alleen om de leren jas, maar ook om de leren broek, pet en laarzen en nog meer.

En dat leidde dus uiteindelijk tot een prachtige dag met mijn vijfjarige dochter in Amsterdam, met als hoogtepunt een meneer in leer, met blote billen.

Soms vallen zaken zo maar samen, zonder daar wat voor te hoeven doen. Vandaag was zo’n moment. Ik zat een artikel te lezen over een bijzondere leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam, terwijl ik me ook realiseerde dat ik onze leren stoel nog moest schoonmaken. U voelt ‘m al aankomen; leerstoel, leren stoel. Toeval bestaat niet.

En dus ga ik vandaag wat nader in op één van de twee. En dit keer is dat niet de leren stoel, maar de leerstoel. Wat is dat nou, zo’n leerstoel. En nee, het is dus heel duidelijk niet een stoel van leer, maar daar wist u natuurlijk al.

Een leerstoel is in het academisch spraakgebruik, op de universiteiten en hogescholen dus zeg maar, een post gericht op onderwijs, bekleed door een hoogleraar. En een hoogleraar is de hoogste rang voor academisch docenten. Zo’n hoogleraar bekleedt een leerstoel met een bepaalde leeropdracht, het onderwerp of vak waarin hij of zij geacht wordt onderwijs te geven en onderzoek te doen.

Een hoogleraar behoort dus tot het personeel van de universiteit. Het wetenschapsgebied waarop de hoogleraar zijn of haar onderwijs- en onderzoekstaken uitoefent is vermeld in het benoemingsbesluit. Overigens, je spreekt zo’n hoogleraar aan met ‘professor’. Het is ook gebruikelijk dat recent benoemde professoren een inaugurele rede of oratie houden. Best een bijzonder gezicht trouwens, zo’n verzameling hoogleraren bij bijvoorbeeld de opening van het academische jaar, allemaal in toga.

En toevallig las ik daar laatst ook nog iets leuks over. Die toga’s zien er allemaal strak uit, maar daaronder? Aan de binnenkant zit natuurlijk de voering, en daar gaan die profesoren helemaal los met de meest bizarre printjes. Er kwamen voorbeelden langs van een print van ‘Kuifje’, een schilderij van Van Gogh en een foto van wilde dieren op de Serengeti. Denk daar maar eens aan, als u ze weer eens voorbij ziet komen, die professoren. Wat zou er aan de binnenkant zitten van die toga?

Ik zag trouwens een combinatie al wel zitten; Kuifje en een schilderij van Van Gogh. Echt iets voor Professor “Zonnebloem”.

Nog even terug naar de leerstoel. Je hebt leerstoelen op allerlei gebieden. Logische zoals belastingrecht, toegepaste psychologie of criminologie. Maar soms zijn de leerstoelen zeer bijzonder. De vreemdste die ik ook tegenkwam? Een professor in de sojasaus. Echt waar. Een Leerstoel Sojasaus.

Dat moet je dan maar niet combineren met een leren stoel, die sojasaus.

Happy Days? Ik hoor u denken. Dat was toch die serie in de jaren zeventig? Wat heeft dat nou met leer, of Leather te maken. Nou, dat zal ik u uitleggen. Leer is namelijk niet alleen een hartstikke handig materiaal waar we allerlei kleren, maar ook prachtige banken, sofa’s en stoelen van maken. Het is ook een voornaam. Nou ja, het Engelse woord voor leer, Leather, is een voornaam. En wel van een personage uit de serie ‘Happy Days’.

Hoe komt ‘ie daar nou weer bij? Ja, ik hoor u nog steeds denken. Nou, ook dat zal ik uitleggen. Ik zat gisterenavond een aantal afleveringen te kijken, lekkere nostalgie. En opeens is daar iemand die ik helemaal was vergeten; Leather Tuscadero. Een nogal ruige jongedame, die de muziek in wil. Ze vormt op een gegeven moment de band ‘Leather and het Suedes’.

Leather werd gespeeld door niemand minder dan Suzi Quatro, de rockende dame van weleer. Die vooral ook bekend is van het feit dat ze in het begin van haar carrière optrad geheel in ’t zwart gehuld. In leer dus. Best toepasselijk dus, die naam in de serie; Leather Tuscadero.

Ik vond ‘Happy Days’ echt super, toen ik jong was. En laat ik eerlijk zijn, ik heb ook The Fonz na staan doen voor de spiegel. De coolste van alle coole kerels op televisie, toch? Ieder puberjongen in de jaren zeventig en tachtig die ‘Happy Days’ keek wilde zoals The Fonz zijn.

Maar wat u misschien niet weet, is dat er ook iemand in de serie zat die later grote dingen zou gaan doen. Ik heb het over Richie Cunningham, één van de hoofdpersonen, gespeeld door Ron Howard. Ja, die jongen met dat rode haar inderdaad. Wist u dat Richie de serie zou verlaten om regisseur te gaan worden? En wat voor één! Zo maar een paar films van Richie: ‘The Da Vinci Code’, ‘Solo, A Star Wars Story’ en ‘A Beautiful Mind’. Voor die laatste film kreeg ‘ie trouwens, net als voor ‘Frost/Nixon’, een oscar uitgereikt.

Terug naar Leather / Suzi. Ze heeft (als Suzi dan natuurlijk) een hele rij albums gemaakt en ook een hele rij hits gescoord. Niet slecht voor onze Leather Tuscadero. Een jongedame, in leer gekleed, die ook een onuitwisbare indruk op een jong ventje in Nederland wist te maken. Oh Leather …

Het was alweer even geleden, maar er kan, of eigenlijk inmiddels kon, weer geschaatst worden. Dus trokken we er met z’n allen op uit, om de schaatsen onder te binden. Wat eigenlijk letterlijk nauwelijks meer gebeurt dat onderbinden. Want tegenwoordig zijn schaatsen vaak van kunststof, en zitten de ijzers vast aan diverse soorten schoenen. Maar het is allemaal begonnen met het gebruik van leer.

Wist u dat er al in de prehistorie geschaatst werd? Niet noodzakelijkerwijs voor het plezier, maar toch. Door de eeuwen heen werden de geslepen dierenbotten uit die tijd, vervangen door ijzers. Die dus met leer werden vastgebonden.

Om de houten schaats goed stevig onder de voet te houden, werd gebruik gemaakt van verschillende systemen. Het leerwerk bestond daarbij uit drie onderdelen: het teenleer, het hakleer en de leren veter, riemen of linten die het teen- en hakleer verbond. De ouderwetse Friese doorloper moet u maar denken, u weet wel wat ik bedoel.

Vervolgens kwamen de Noren op het idee met schroefjes een complete leren schoen op de schaats te bevestigen. Het voordeel hiervan was dat de gehele voet stevig vast zat. Zij ontdekten ook dat de glij-ijzers het beste vast onder de schoen bevestigd konden worden door de ‘messen’ in ronde buizen te monteren. Daarom wordt dit soort schaatsen ook “Noren” genoemd.

Maar zo belangrijk als het leer was voor de schaatsen door de eeuwen heen, inmiddels is dat eigenlijk wel afgelopen. Want de moderne noren, die geproduceerd worden vanaf ongeveer 1985, bevatten kuipschoenen van glasvezel of carbon. Niks meer schoenen van leer.

En wat leren we daarvan? Dat we dan misschien nog steeds wel kunnen zeggen dat we onze schaatsen uit het vet halen, maar dat dit in de praktijk dus eigenlijk onzin is. Want waarom zou je glasvezel of carbon in het vet zetten?

Of mis ik iets? En moeten de schaatsen nog steeds in het vet, maar dan vanwege de ijzers? Ik zou het eerlijk gezegd niet weten, want ik heb eigenlijk helemaal niets met schaatsen … sorry! Misschien weet u het?

We schreven eerder al over het onderhoud van uw leren bank, en dan met name over hoe u geurtjes uit leer kunt krijgen. Maar Menasse uit Amsterdam kwam met een andere vraag: ‘Hoe krijg ik dat glimmende weg van mijn stoel?’ Een hele goede vraag, Menasse!

Als u een leren bank of stoel heeft, kent u het wel. En trouwens ook wel bij een leren jas of broek. U heeft een mat leren bank (of stoel, of jas, of broek) gekocht, en na een tijdje gaat dat leer glimmen. En wat doet u dan?

Wanneer u nieuw leer onder een microscoop zou bekijken dan ziet u dat het leer lijkt op een maanlandschap. Vol met kraters en oneffenheden, waardoor de weerkaatsing van het licht geminimaliseerd wordt. En dat levert dan dat matte effect op. Om dat te behouden, kunt u natuurlijk gewoon nooit op uw bank gaan zitten. Maar ja, dat zou dan weer best wel bizar zijn. Hoe dan ook, door gebruik wordt het leer als het ware constant gepolijst, en dus wordt dat leer steeds gladder en daarom wordt het licht steeds beter weerkaatst. En daar heb je dan je glimmende uiterlijk.

De vraag is nu of we er wat aan kunnen doen. Ik zal u snel geruststellen, het antwoord is dan ‘ja!’ Misschien dat u het niet helemaal maar zo mat krijgt, als toen het leer nog ongebruikt was. Maar u kunt er heel dichtbij komen!

Laten we beginnen, of eigenlijk, u moet beginnen. U moet eerst uw leer heel goed reinigen met een sterke speciale ‘leathercleaner’. Zo ontvet u het leer, en haalt u zoveel mogelijk lagen vuil, troep en ook nog onderhoudsmateriaal weg. Denk er wel aan dat u hiervoor het juiste reinigingsmiddel aanschaft, dat geschikt is voor uw lederen bank.

Als u nou tevreden bent met de schoonmaak, alle troep is weg, en de bank is weer keurig droog, breng dan deze fixeerlak aan. Het zit in een handige spuitbus, en is makkelijk te gebruiken. U bent eigenlijk zo klaar, en dan hoppa, uw lederen bank heeft weer dat prachtige matte uiterlijk!

We hopen dat het zo goed gaat komen, Menasse, veel succes, en laat ons weten of het gelukt is!